Nasza Szkoła każdego roku 20 listopada upowszechnia prawa dziecka. W 2015 roku otrzymaliśmy wyróżnienie od Rzecznika Praw Dziecka za ciekawy pomysł na realizację lekcji (wtedy jeszcze jako Gimnazjum Z. Krasińskiego).
W tym roku szkolnym 6 listopada Szkolny Samorząd Uczniowski podjął inicjatywę zorganizowania szkolnego konkursu pt. Mam swoje prawa i nie zawaham się ich użyć. Każdy oddział (a mamy ich 21) miał za zadanie przygotować w dniu 20 listopada lekcję o prawach dziecka. Obserwatorami lekcji, reporterami, a jednocześnie jurorami byli uczniowie- członkowie samorządu uczniowskiego- nagrywali najciekawsze fragmenty lekcji, fotografowali efekty pracy, zapisywali swoje spostrzeżenia o tym, co ciekawego wydarzyło się na zajęciach. Następnie podczas burzliwych obrad wyłonili najciekawsze inicjatywy.
Pani przedszkolanka prawa dziecka umieściła w kolorowych kopertach, do których przykleiła plastikowe rybki. Zadaniem dzieci było złowienie jednej rybki z kopertą i wyciągnięcie z niej karteczki z danym prawem dziecka. Dzieci po kolei wyławiały koperty i razem omawiali każde wyłowione przez nich prawo dziecka.
Po omówieniu wyłowionych karteczek dzieci odpowiadały śmiało: „że nie wolno nas bić, przezywać, dokuczać nam, zmuszać do robienia złych rzeczy” itp.
Następnie Pani przedszkolanka przeczytała dzieciom wiersz Urszuli Kozłowskiej „Wyjątkowi”
Są w przedszkolu różne brzdące:
Jaś ma uszy odstające,
Grześ jest pulchny, Ewa – chuda,
Zosia – jak wiewiórka ruda.
Bladą skórę ma Renatka,
Ola jest jak czekoladka,
Paweł się czasami jąka,
Staś aparat ma na ząbkach.
Krzyś ma krótszą jedną nóżkę
i przyjeżdża do nas wózkiem.
Okularki ma Agata,
a ja … jestem piegowata!
Gdy zerkamy razem w lustro,
dostrzegamy różnic mnóstwo.
Co właściwie stąd wynika?
Nic! Lubimy razem brykać!
Świat niezmiennie nas zachwyca…
Wyjątkowość tkwi w różnicach.
Następnie poprosiła dzieci, aby przyjrzeli się sobie nawzajem i opisali swój wygląd, a potem ocenili czy są do siebie podobni czy różni. Dzieci odpowiadały, że są różne. Prowadziła rozmowę w taki sposób aby wytłumaczyć dzieciom, że one tak jak inne dzieci na świecie, mimo tego, że się różnią mają takie same prawa. Przekazała dzieciom informację, że na straży ich praw stoją dorośli i jeśli ktoś będzie ich prawa łamał zawsze mogą powiadomić o tym innego dorosłego – rodziców, dziadków, rodzeństwo, nauczycieli albo kogoś, komu ufają.
Następnie rozdała dzieciom kolorowanki przedstawiające dzieci różnych narodowości na świecie. Poprosiła, aby je pokolorowały. Dzieci chętnie przystąpiły do działania.
Aby podsumować zajęcia wspólnie z dziećmi obejrzeliśmy plakat przedstawiający prawa dzieci. Jeszcze raz Pani przypomniała dzieciom, że mogą informować dorosłych o łamaniu ich praw.
Na zakończenie zajęć dzieci wykonały pracę plastyczną przedstawiającą dzieci i kulę ziemską. Pani wytłumaczyła przedszkolakom, że jest to symbol tego, że wszystkie dzieci na całym świecie mają takie same prawa i wszyscy dorośli powinni ich przestrzegać i bronić.
Działo się również u sześciolatków. Oddział A zajęcie rozpoczął od zabawy przy piosence „ Mały człowiek”. Następnie dzieci obejrzały film edukacyjny Filmatek – Lekcje z Januszem Korczakiem. Dzieci poznały w nim swoich rówieśników – radosnych, mogących się bawić i uczyć pod opieką rodziców oraz afrykańskiego kolegę Diego, który przybył do nich sam, z powodu działań wojennych i pozbawionych warunków do życia w jego kraju. Diego jest chętnie przyjęty przez polskich dzieci, aczkolwiek tłumaczy im, że nie zamierza pozbyć się swoich przyzwyczajeń i tradycji kulturowych ( śpiew, taniec, wygląd zewnętrzny ), bo jest dzieckiem jak oni i ma do tego prawo. Bohaterowie filmu z ciekawością go wysłuchały i zaakceptowały jego tożsamość. Razem z nim bawiły się i uczyły w polskiej szkole.
Przedszkolacy obejrzeli również kilka zdjęć, które zaznajomiły je z sytuacją dzieci w różnych krajach ( zmuszanie do pracy fizycznej przez dorosłych, przyuczanie do walki zbrojnej).
Po obejrzanym filmie dzieci włączyły się do wspólnej zabawy przy muzyce „ Gdy się rączki spotykają..”.
W dalszej części zajęć Pani przedstawiła dzieciom plakat ilustrujący Prawa Dziecka. Czytając wiersz M. Brykczyńskiego „ O prawach dziecka”, odnosiła się do konkretnej ilustracji. Następnie dzieci odpowiadały – Do czego mają prawo? ( wskazywały właściwą ilustrację). Później przeprowadziła zabawę z wykorzystaniem chusty animacyjnej „ Co lubicie robić?”.
W kolejnej części zajęcia dzieci wybierały kolorowankę dotyczącą dowolnego prawa, pokolorowały ją kredkami. Wspólnie wybraliśmy kilka i przykleiliśmy na plakacie pod hasłem „ MAM PRAWO DO..”. Za wykonaną pracę każde dziecko otrzymało znaczek „ uśmiechniętą buzię”, którymi następnie ozdobiliśmy nasz plakat. Plakat powiesiliśmy na widocznym miejscu w klasie.
Podsumowaniem zajęcia była zabawa „ Szczęśliwe dziecko” – dzieci oglądały otoczenie przez kolorowe folie.
Przedszkolaki z oddziału B wspólnie wykonali książeczkę klasową pt. Moje Prawa
Nauczyły się krótkiej rymowanki „Mały człowiek”, a dzieci ilustrowały ruchem jej treść.
„ Mały człowiek, duża sprawa.
Mały człowiek ma swe prawa.
Strzegąc praw tych należycie,
układamy dziecku życie.”
Kolejnym zadaniem dla dzieci było dobranie się w pary i wybranie obrazka do pokolorowania z zapisanym prawem. Każda para otrzymała inny obrazek i inne prawo.
Później wspólnie obejrzeliśmy wykonane prace i przypomnieliśmy wybrane prawa dzieci. Z wykonanych prac powstała piękna książeczka „ Moje prawa”.
Dzieci chętnie brały udział w zajęciach. Poznały swoje prawa, a zajęcia przebiegały w przyjaznej i życzliwej atmosferze.
Klasa Ia działała w zespołach dwuosobowych. Każda para losowała przygotowane przez nauczyciela pojęcia: DZIECKO, RODZI NA, UCZEŃ
Do wylosowanych pojęć uczniowie mieli przyporządkować jak najwięcej skojarzeń – gwiazda skojarzeniowa
Następnie nauczyciel podał problem, a uczniowie zgłaszali swoje pomysły na dokończenie zdania : „ Mam prawo do ….”- burza mózgów
A na koniec był tort ale decyzyjny
Które prawa są dla ciebie najważniejsze? – tort decyzyjny – praca indywidualna uczniów
Uczniowie zamalowują na torcie prawa, które są dla nich najważniejsze – uzasadniają swój wybór.
Dzieci z klasy Ib zaskoczyły nas najbardziej. Stworzyły Żywy Kodeks Praw
W klasie II dzieci otrzymały kartki z gwiazdą i napisem " dziecko". Ich zadaniem było wypisanie skojarzeń z ww. napisem. Prezentacja na tablicy.
Następnie " burza mózgów " dotycząca praw dzieci. Zapisywanie pomysłów na szarym papierze, na dużym formacie.
Kolejny etap to przygotowanie kwiatka symbolizującego dziecko i napisanie na nim najważniejszego według niego prawa, a następnie przyklejenie kwiatka na drzewie owocowym.
Potem nastąpiło omówienie: pień i gałęzie to dorośli stanowiący trzon opieki nad dziećmi
i zapewnienia im wszelkich potrzeb; kwiatki to dzieci, które mają potrzeby i prawa do tych potrzeb - akcent na " kwiatki okwitają i zamieniają się w dojrzały owoc". Jeśli kwiatek zna swoje prawa i rozumie potrzebę ich respektowania, to gdy dojrzeje i stanie się owocem, sam będzie szanował i przestrzegał praw kwiatków.
Klasa III b wykazała się kreatywnością, ponieważ przygotowała w plenerze mini heppening- recytując rymowankę wypuściły balony z wypisanymi prawami dziecka, żeby obwieścić całemu światu, że nie ma dzieci- są ludzie.
Klasa VI przygotowała bar
dzo interesujące inscenizacje według własnych scenariuszy.
Po napisaniu scenariuszy uczniowie wcielali się w swoje role, poruszające kwestie poszczególnych praw i kolejno prezentowali sytuacje.
Pozostali uczniowie byli uważnymi obserwatorami, którzy po przedstawionej inscenizacji podjęli dyskusję na temat przedstawionej sceny. Szóstoklasiści okazali się świetnymi aktorami, choć sami stwierdzili, że w życiu nie można grać.
Uczniowie zwracali uwagę na relacje obronne dzieci w przedstawionych przykładach zagrożenia ich praw.
Wskazywali jakie prawo zostało złamane w danej sytuacji oraz jak można temu zaradzić.
Rozważali czy najważniejsze postanowienia Konwencji są przestrzegane, a jeśli nie, dlaczego tak się dzieje.
Najwięcej punktów w ocenach jurorów otrzymał Chór Szkolny, który przygotował Prawa dziecka śpiewająco.
Zajęcia odbyły się w grupie dzieci w wieku od 8 do 15 lat, należących do szkolnego chóru.
Na początku zajęć po zwyczajowym muzycznym powitaniu, opartym na melodii gamy C-dur, nauczycielka zapytała dzieci, czy zauważyły jakąś różnicę w wyglądzie klasy. Dzieci zauważyły, że na pięciolinii zamiast nazw nut zapisane jest hasło Prawa dziecka śpiewająco. Odśpiewali to hasło a potem nastąpiło wprowadzenie dzieci w cel zajęć, którym jest poznanie praw dziecka, a ponieważ są to zajęcia muzyczne, to zrobić to mależy muzycznie, śpiewająco.
Kolejnym etapem zajęć była prezentacja multimedialna podstawowych praw dziecka zawartych w Konwencji Genewskiej na tle muzyki „Waiting For You”, w wykonaniu Ernesto Cortazara.
Po obejrzeniu prezentacji, krótko omówiono z dziećmi zawarte w niej prawa i zaproszono chórzystów do wysłuchania kilku piosenek. Były to 3 utwory:
- „Piosenka o prawach dziecka”. Mała Orkiestra Dni Naszych
- "Masz prawo do swych praw"
- „ Dziećmi jesteśmy tylko raz”.
Po wysłuchaniu piosenek rozpoczęła się aktywna część zajęć. Na jej początku Pani podzieliła dzieci na 3 grupy wprowadzając zasadę trójdźwięku, podstawowego akordu muzycznego.
Grupa C otrzymała zadanie przygotowania asocjogramu, przedstawiającego dziecko oczyma: rodzica, nauczyciela i dziecka.
Grupa E miała napisać lub zobrazować to, czego potrzebuje dziecko.
Grupa G- zastanowić się i przedstawić najważniejsze dla nich prawa dziecka zawarte w Konwencji i te, które ich zdaniem są najczęściej łamane.
Dzieci przystąpiły do pracy w zespołach
W asocjogramie grupy C oczyma rodzica dziecko jest m.in.: pracowite, mądre, grzeczne, uczynne, samodzielne, odpowiedzialne, po prostu idealne.
W oczach nauczyciela: pilne, inteligentne, systematyczne, pracowite, mądre, posłuszne, kreatywne...
Dziecko widziane oczyma dziecka jest: szczęśliwe, uśmiechnięte, szalone, wesołe, miłe, niegrzeczne czasami, pomocne...
Grupa E zobrazowała i wypisała., że dziecko potrzebuje m.in. miłości, rodziny, bliskości drugiego człowieka, domu, przyjaźni, ubrań, jedzenia, muzyki, zabawy, książek...
Chórzyści z grupy G za najważniejsze prawa dziecka uznali prawo do znajomości swoich praw, prawo do prywatności, do życia i rozwoju oraz m.in. do edukacji, wolności i ochrony przed konfliktem zbrojnym.
Najczęściej zdaniem dzieci łamane prawo to prawo do informacji, wyrażania własnych poglądów, wypoczynku i czasu wolnego.
Swoje plakaty dzieci opatrzyły zaprojektowanymi przez siebie znakami i symbolami tematycznymi.
Każdy z zespołów zaprezentował efekty swojej pracy pozostałym chórzystom. W trakcie prezentacji słuchający uczniowie uzupełniali prace o własne spostrzeżenia.
Efekty pracy grup zostały umieszczone na tablicy.
Po tym etapie zajęć nastąpiła rozmowa z dziećmi, w której przypomnieli, że tak jak w muzyce podstawą większości działań twórczych jest osiem dźwięków gamy, tak podstawą w życiu społecznym powinny być prawa zawarte w konwencji praw dziecka. Pani poprosiła uczniów o to by w jakiś sposób spróbowali połączyć te zasady. W wyniku burzy mózgów dzieci ustaliły, że można to zrobić śpiewając o prawach dziecka i prawa dziecka na melodię gamy.
W zespołach uczniowie przystąpili do pracy. Każdy zespół wymyślał hasła związane z prawami dziecka i lekcją, które można zaśpiewać na dźwiękach gamy.
Powstały takie wprawki muzyczne:
Śpiewająco się bawimy, prawa dzieci omówimy.
Prawa swoje dobrze znamy, o konwencji rozmawiamy.
Dobrze znać jest swoje prawa, bo to jest poważna sprawa.
O konwencji rozmawiamy, prawa dzieci wyśpiewamy.
Do rozwoju prawo mamy i tożsamość posiadamy.
Do miłości prawo mamy, być w rodzinie wychowanym.
Bezpieczeństwa prawo znamy a poglądy wyrażamy.
Do nauki prawo mamy, chętnie z niego korzystamy.
Z dóbr kultury korzystania, informacji posiadania.
Prawo do czasu wolnego, wypoczynku bezpiecznego.
Prywatności potrzebuje, przemocy nie toleruję.
Prawo do zdrowia ochrony, bez przemocy dni spędzonych.
Grupy na przemian prezentowały swoje rozśpiewki.
Prezentację nagraliśmy a potem wspólnie wysłuchaliśmy odtworzonej prezentacji.
Samorząd Uczniowski
