PROGRAM SZKOLNEGO WOLONTARIATU

W ROKU SZKOLNYM 2017/2018

 

 

„Ważny jest rodzaj pomocy, którą się oferuje,                                                          

ale jeszcze ważniejsze od tego jest serce, z

         jakim tej pomocy się udziela”.

                     Jan Paweł II

              Przesłanie Papieża

 

 

I. WSTĘP:

 

Okres nauki w szkole jest najwłaściwszy dla kreowania postaw altruistycznych. Wykorzystując otwartość i ciekawość świata młodego człowieka poprzez wolontariat można osiągnąć dobroczynne piętno we wszystkich dziedzinach jego życia. Uczniowie są pełni pasji i zaangażowania. Często kierują się wrażliwością, troską o drugiego człowieka. Chcą nieść pomoc, służąc tak potrzebującym jak i samym sobie. Wolontariat rozwija wśród młodzieży postawę alternatywną dla konsumpcyjnego stylu życia i uzależnień. Stwarza okazję do wyszukiwania autorytetów i budowania świata wartości, pomaga w rozwijaniu zainteresowań, w szukaniu pożytecznej formy spędzania czasu wolnego. Podejmowana przez uczniów-wolontariuszy aktywność wpływa pozytywnie na rozwój ich osobowości, jest ważna i pożądana ze względu na wymiar edukacyjno-wychowawczy. Ukierunkowana jest ona na dwa zasadnicze obszary: środowisko szkolne i pozaszkolne. Program zakłada zaangażowanie młodzieży do działań wolontarystycznych:

–       poza terenem szkoły – np. akcje pomocowe na rzecz potrzebujących (ubogich, chorych itp.) i przy współpracy instytucji i organizacji;

–       na terenie szkoły i na rzecz szkoły – współdziałanie uczniów w zakresie edukacji poprzez wykorzystywanie pozytywnych wpływów rówieśniczych (pomoc rówieśnicza).

Bardzo ważne jest stwarzanie możliwości kształcenia młodych ludzi z zakresu funkcjonowania organizacji pozarządowych w Polsce  i na świecie po to, aby lepiej mogli angażować się w różnego rodzaju przedsięwzięcia społeczne. Program jest przeznaczony dla uczniów szkoły podstawowej. Oferta skierowana jest do osób chcących „pracować” we wszystkich obszarach życia społecznego, a w szczególności w zakresie pomocy społecznej, kultury, ekologii, edukacji, sportu.

 

Czym jest Szkolny Kluby Wolontariusza?

Głównym celem programu jest wolontarystyczna aktywizacja młodzieży ze szkoły podstawowej oraz ujęcie spontanicznych chęci do działania młodych ludzi w bardziej stałe i usystematyzowane ramy organizacyjne. Klub rozwija działalność zarówno na zewnątrz, wszędzie tam gdzie potrzebna jest pomoc innych, jak i wewnątrz szkoły, na rzecz jej samej społeczności uczniowskiej. Uczniowie angażowani są w prace na rzecz środowiska lokalnego. Jest to zatem element edukacji społecznej oraz integracja ze środowiskami defaworyzowanymi (np. seniorów, osób niepełnosprawnych itp.). SKW przygotowuje młodzież do aktywnego uczestniczenia w życiu społecznym i obywatelskim, rozwija ich zainteresowania, umiejętności interpersonalne, a przede wszystkim niesie ze sobą wiele wartości wychowawczych, kształtujących kreatywność, odpowiedzialność i otwartość na drugiego człowieka.

W skład Szkolnego Klubu Wolontariusza wchodzą:

–       opiekunowie Klubu (nauczyciel przewodniczący i członkowie);

–       lider Klubu (wybrany spośród uczniów);

–       członkowie Klubu – uczniowie szkoły.

Opiekunowie i lider kierują poczynaniami Klubu, reprezentują Klub na zewnątrz.

Planowane efekty działań SKW:

–       zwiększenie oferty zajęć pozalekcyjnych oferowanych młodzieży;

–       lepsze poznanie środowiska lokalnego, jego potrzeb i możliwości działania;

–       stworzenie dla młodzieży szkolnej alternatywy w stosunku do narkotyków, przemocy w szkole, bierności i zobojętnienia na problemy społeczne;

–       wzmocnienie i usprawnienie działań podejmowanych przez wolontariuszy;

–       zwiększenie samodzielności i efektywności młodych ludzi;

–       zapobieganie patologii społecznej;

–       poznanie struktur działania sektora pozarządowego.

 

II. POSTANOWIENIA OGÓLNE:

 

1.     Wolontariat- to bezpłatne, dobrowolne, świadome działanie na rzecz innych, wykraczające poza więzi rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie.

2.     Wolontariusz- (łac. volontarius = dobrowolny, chętny) w Słowniku Wyrazów Obcych i Zwrotów Obcojęzycznych W. Kopalińskiego, Wiedza Powszechna, wyd. IX, Warszawa 1975 r. czytamy, że jest to wojskowy, dawniej ochotnik, albo praktykant pracujący bez wynagrodzenia dla nauczenia się zawodu. W Słowniku Wyrazów Obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. 27, Warszawa 1993 r. określany jest jako bezpłatna forma stażu w szpitalu lekarza  zdobywającego praktykę. Współczesna definicja określa wolontariusza jako kogoś, kto dobrowolnie, bez wynagrodzenia, świadomie działa na rzecz innych nie będących jego bliskimi. Wolontariuszem może być każdy, w każdej dziedzinie życia społecznego. Może to być również pomaganie środowisku naturalnemu.

3.     Wolontariat szkolny- inicjatywa młodzieży, skierowana do ludzi młodych, którzy chcą pomagać najbardziej potrzebującym, inicjować działania w środowisku lokalnym, wspomagać różnego typu inicjatywy charytatywne, kulturalne.

 

III. CELE I DZIAŁANIA:

 

Cele szczegółowe programu SKW:

–       nowatorski system włączania młodzieży w życie społeczności szkolnej i środowiska lokalnego o charakterze regularnym i akcyjnym;

–       tworzenie więzi między uczniami, a nauczycielami;

–       zapoznanie młodzieży z ideą wolontariatu oraz jej propagowanie;

–       uwrażliwienie na cierpienie, samotność i potrzeby innych;

–       kształtowanie postaw prospołecznych;

–       rozwijanie empatii, zrozumienia;

–       inspirowanie do aktywnego spędzania czasu wolnego;

–       kreowanie roli szkoły jako centrum lokalnej aktywności;

–       zawieranie głębokich, wartościowych przyjaźni;

–       kształtowanie umiejętności działania zespołowego;

–       zwiększenie satysfakcji nauczycieli z wykonywanej pracy;

–       budowanie twórczej atmosfery w szkole, sprzyjającej samorealizacji i poszerzaniu      własnych zainteresowań;

–       współdziałanie z organizacjami społecznymi i młodzieżowymi;

–       współdziałanie uczniów i wzajemne wspieranie się;

–       kultywowanie i wzbogacanie tradycji szkoły zgodnie z założeniami programu wychowawczego placówki;

–       dawanie możliwości wykorzystania własnych umiejętności i doświadczeń;

–       zdobywanie doświadczenia w nowych dziedzinach;

–       wspieranie ciekawych inicjatyw młodzieży szkolnej;

–       przekazywanie wiedzy na temat ruchu pozarządowego;

–       przedstawienie działalności wybranych organizacji;

–       wzmocnienie działań organizacji społecznych i pozarządowych poprzez wykorzystanie potencjału wiedzy i umiejętności młodzieży;

–       organizowanie w szkole pomocy uczniom napotykającym trudności w nauce, w życiu rówieśniczym i rodzinnym;

–       prowadzenie akcji pomocowych na rzecz osób potrzebujących, instytucji i organizacji społecznych.

   

IV. PRAWA I OBOWIĄZKI WOLONTARIUSZA I

KOORDYNATORA WOLONTARIATU:

 

Prawa wolontariusza:

1.    Wolontariusz ma prawo do zgłaszania własnych propozycji i inicjatyw.

2.     Wolontariusz ma prawo do podejmowania pracy w wymiarze nie utrudniającym nauki w szkole i pomocy w domu.

3.     Wolontariusz ma prawo do wsparcia ze strony koordynatora, opiekuna lub innych pracowników Szkolnego Klubu Wolontariatu.

4. Nie wolno wywierać na wolontariusza presji moralnej w związku z

     realizowanym zadaniem pozostającym w konflikcie z jego przekonaniami.

8.     Członkowie wolontariatu poświęcają się dla innych, ale nie zapominają o sobie.

Wolontariusze są nagradzani za swoją pracę.

 Każdy ma prawo przystąpić do Klubu jak i od niego odejść uprzedzając odpowiednio wcześniej opiekunów Szkolnego Klubu Wolontariusza.

 

 Obowiązki wolontariusza:

1.     Niepełnoletni członkowie Szkolnego Klubu Wolontariatu muszą przedstawić pisemną zgodę rodziców lub opiekunów na działanie w wolontariacie.

2.    Wolontariusz ma obowiązek systematycznie uczestniczyć w spotkaniach, szkoleniach, warsztatach i pracach SKW.

3.     Wolontariusze są słowni i wywiązują się ze swoich obowiązków.

4.     Wolontariusze nie otrzymują wynagrodzenia, ani żadnych świadczeń za swoją pracę.

5.     Członkowie wolontariatu starają się w szkole i poza nią zachowywać kulturalnie i być wzorem dla innych uczniów.

6.     Wolontariusz ma obowiązek respektować zasady SKW takie, jak:

a)     zasada osobistej pracy nad własnym rozwojem;

b)    zasada zaangażowania na rzecz potrzebujących pomocy;

c)     zasada troski o los słabszych;

d)    zasada równości;

e)     zasada prawdy, przyjaźni, życzliwości, szacunku.

7.     Wolontariusz może zostać skreślony z listy wolontariuszy za nieprzestrzeganie Regulaminu Szkolnego Klubu Wolontariusza.

 

Cechy wolontariusza:

–       dużo optymizmu i chęć do działania;

–       motywacja do niesienia pomocy potrzebującym;

–       umiejętność wygospodarowania wolnej chwili;

–       odwaga, empatia i otwartość;

–       odpowiedzialność, wrażliwość, systematyczność;

–       kultura osobista.

 

Kodeks etyczny wolontariusza:

1.     Być pewnym - zastanów się, dlaczego chcesz pomagać innym ludziom.

2.     Być przekonanym - nie oferuj swej pomocy, jeśli nie jesteś przekonany o wartości tego, co robisz.

3.     Być lojalnym - zgłaszaj sugestie, nie „uderzaj” w innych.

4.     Przestrzegać zasad - nie krytykuj rzeczy, których nie rozumiesz. Może okazać się, że mają swoje uzasadnienie.

5.     Mówić otwarcie- pytać o rzeczy, których nie rozumiesz. Nie pozwól, by tłumione wątpliwości i frustracje odciągnęły Cię od tego, co najważniejsze, bądź zmieniły w osobę stwarzającą problem.

6.     Chętnie uczyć się - rozszerzaj swoją wiedzę.

7.     Stale się rozwijać - staraj się wiedzieć jak najwięcej o Twojej organizacji i pracy.

8.     Nie sprzeciwiać się kontroli nad sobą - będziesz pracował lepiej i z większą satysfakcją, wykonując to, czego od Ciebie się oczekuje.

9.     Być osobą na której można polegać - praca jest zobowiązaniem. Wykonaj to, co zgodziłeś się zrobić. Nie składaj obietnic, których nie jesteś w stanie spełnić.

10.   Działać w zespole - znajdź dla siebie miejsce w grupie. Samotnik działający na własną rękę jest mało skuteczny.

 

Zadania koordynatora (przewodniczącego):

1.     Utrzymywanie stałego kontaktu z organizacjami i instytucjami, z którymi współpracuje wolontariat szkolny.

2.     Tworzenie atmosfery zaufania i otwartości.

3.     Dawanie poczucia bezpieczeństwa, które sprzyja dobrej współpracy.

4.     Organizowanie spotkań organizacyjnych, mających na celu zapoznanie młodzieży z planowanymi działaniami oraz przydziałem obowiązków.

5.     Stwarzanie systemu gratyfikacji wolontariuszy zależnej od wkładu pracy.

6.     Organizowanie wspólnie z wolontariuszami Dnia Wolontariusza - 5 grudnia.

7.     Przygotowywanie rocznych sprawozdań z pracy wolontariuszy.

 

V. PLANOWANIE PRACY W SKW:

 

System rekrutacji:

–       wywieszanie plakatów zachęcających młodzież do włączenia się w pracę wolontariatu, informujących o działalności SKW oraz naborze (na początku każdego roku szkolnego);

–       informacje na gazetce szkolnej;

–       zachęcanie uczniów do działań w Szkolnym Klubie Wolontariatu podczas rozmów, akcji wolontariatu, akcji charytatywnych, prac SU ;

–       w trakcie roku szkolnego- rozmowy zaangażowanych  wolontariuszy z przyjaciółmi, znajomymi, zachęcanie do pracy na rzecz innych;

–       lekcje wychowawcze poświęcone idei wolontariatu;

–       lekcje religii poświęcone miłości bliźniego;

–       wyznaczenie terminu spotkania organizacyjnego, na którym przedstawione zostaną podstawowe informacje i cele.

 

Spotkania mające na celu:

–       pogłębienie motywacji;

–       organizację działań;

–       tworzenie projektów;

–       uzupełnianie „mapy” potrzeb środowiska szkolnego i lokalnego;

–       monitorowanie działalności wolontariuszy;

–       wymianę doświadczeń;

–       szkolenie podstawowe, podczas którego przybliżona zostanie idea wolontariatu, obszary pomocy, zasady pracy i etyki działalności wolontarystycznej, prawa i obowiązki wolontariuszy oraz motywacja do pracy.

Celem spotkania jest zapoznanie wolontariuszy z organizacją SKW jako całością, tak, aby czuli się za nią odpowiedzialni. W zależności od  potrzeb związanych z charakterem podejmowanych przez wolontariuszy pracy organizowane są na terenie szkoły spotkania z zakresu idei wolontariatu oraz tematyki związanej z realizowanymi zasadami, jak również zajęcia warsztatowe rozwijające umiejętności komunikacyjne i negocjacyjne uczniów.

 

Nagradzanie wolontariuszy:

1.     Członkowie wolontariatu mogą być nagradzani poprzez:

a)     wyrażenie uznania ustnego;

b)    pochwałę na forum szkoły (od koordynatora, dyrektora);

c)     przyznanie punktów zgodnie z wewnątrzszkolnym systemem oceniania;

d)    umieszczanie na liście honorowych wolontariuszy;

e)     wręczenie dyplomu i przedstawienie wyników jego pracy;

f)      powierzanie coraz bardziej odpowiedzialnych zadań.

2.     Nagradzanie wolontariuszy ma walor motywujący, podkreślający uznanie dla działalności wolontariusza.

 Rezygnacja z pracy w wolontariacie:

1.     Każdy wolontariusz ma prawo zrezygnować z pracy w wolontariacie.

2.     Od momentu podjęcia decyzji o rezygnacji, wolontariusz ma dwa tygodnie na dostarczenie opiekunom wolontariatu pisemnego oświadczenia o rezygnacji z podpisem rodzica.

 

Sposoby ewaluacji:

–       ankieta dla wolontariuszy;

–       sprawozdanie z pracy Szkolnego Wolontariatu;

–       rejestr akcji charytatywnych, instytucji, w których są obecni wolontariusze;

–       zdjęcia z imprez;

–       strona internetowa;

–       artykuły w prasie szkolnej i lokalnej;

–       podziękowania od osób i instytucji;

–       wywiad z podopiecznymi na temat świadczonej pomocy;

–       Karty Pracy Wolontarystycznej.

 

Szkolny Wolontariat obchodzi swoje święto 5 grudnia w Międzynarodowy Dzień Wolontariusza, który został ustanowiony rezolucją Zgromadzenia Ogólnego ONZ z lipca 1997 r. To dowód uznania dla ludzi, poświęcających swój cenny czas i umiejętności w celu niesienia pomocy innym. To okazja do podsumowań, spotkań, podziękowań, ale również do przeprowadzania kolejnej akcji wolontarystycznej.